Feryal Tükel (teyzem olur) 13. Istanbul Bienali'ni gezerken bir iş görür, çok etkilenir. Fotoğrafını çeker. Sonra telefonunun hafızası dolu olduğu için başka işler de beğense fotoğrafını çekemez. İşte bir tek bu! Ben de nasılsa akşam ona yemeğe gitmişim, bir hikaye anlatıyorum, ortasında bana ilgili olduğunu düşündüğü için 'dur sana bir şey okuyacağım' diyerek çektiği fotoğraftaki yazıyı okudu. Meğerse o iş Brian Eno'nun değil miymiş? Eno büyük saygı duyduğum müzisyen/düşünür/usta'lardandır ve çoğunlukla söylediklerine, yazdıklarına kafa sallayıp hak vermek dışında bir davranışta bulunamadığım birisidir. Yazı şöyle:

Brian Eno - Music for Airports (notation)

"Bu kısa parcanin ismi "Orta Boy Bir Nehri Geçen Küçük Bir Kayık İçin Müzik" olabilir ve "Havaalanı için Müzik", "Bir Süt Denizinin Üzerindeki Küçük Ağaç", "Yolcular", "Apollo" ve böylece yolculukla ilgili yaptığım diğer çalışmalarla kendiliğinden bir ilişki içinde olur. Geriye dönüp baktığımda bunun çalışmalarımdaki önemli bir tema olduğunu görüyorum.

Yolculuğa -yolculuk halinde olmaya - yönelik ilgim belki de sanatın kendisinin (işe yaradığı zamanlarda) bir ruh halinden diğerine hareket etmeyi sağlayan bir araç, bir yolculuk aracı olmasından kaynaklanıyor.

Seyahat ettiğimizde, bir yerlere götürülmemize izin verdiğimizde, sanat, aşk ve dinin ayırt edici özelliklerinden olan teslimiyet halinden hiç de farklı olmayan bir ruh haline girebiliriz. Bir seferinde bir hostesle bu konuda konuştuğumuzu hatırlıyorum. Bana, günlük hayatlarında kontrolü elden bırakmayan insanların, uçak kalkarken rahatlamakta en çok zorlanan insanlar olduğunu söyledi. Sözlerini "En gerilimli anlar, business class'ta yaşanıyor" diye açıkladı. Taşınıyor olmak (ve bundan keyif almak) bütün evreni kontrol etmeye çalışmayı -her ne kadar geçici süreliğine de olsa- bırakmamızı ve kendimizi onunla birlikte sürüklenmeye bırakmamızı gerektiriyor. Bu çok hoşuma giden bir ruh hali: anlayışlı, açık, tetikte, sürprizlere hazır. Bu müziğin bunu önerebileceğini ve teşvik edebileceğini umuyorum."

Benim seyahat günlüklerim var, blogumu takip edenler bilir. Uçakta, trende yazıyorum. Taşınma halinde o kadar çok uyarılmış (stimulated) oluyorum ki yazı veya müzik yazmadan duramıyorum. Eno'nun şu kısacık açıklamasını okuyunca yine sadece "hı-hı" diyebildim. Ama üstünde düşünüyorum (hep)...

Özellikle doğaçlama müzik çalmayı seven herkes için her sahne bilinmeyenlerle dolu harika birer yolculuktur. Kendini kapıp koyvermezsen komik duruma düşersin. Elbette kontrol de etmen, aklındakileri dizmen, doğru ifadenin bir yöntemini bulman gerekir ama öte yandan bunları düşünemezsin. Vakit yok. Zen gibidir düşünce. Hem var hem yok. Zamanla ilişkisi benzerdir sahnede çalmanın yolculuklarla. Başı sonu var işte. Hayat gibi.

Yola düşmeye çok meraklıyım ben. Herhangi bir korkum da yoktur uçmaktan, trene, vapura binmekten. Bilinmeyenler içinde çok turne yaptım. Nerede kalıp ne yiyip içeceğimi bilmediğim konserlere gittim. Ne önemi var ki eninde sonunda çalacağım kendi müziğimi, başkasınınkini... Bilinmezlikler besliyor beni.

Yakında tam tarihine karar veremedim birbirini takip eden üç atölye çalışması yapacağım ARTER galeri için. Müzisyen olma şartı yok. Hepsine veya sadece birine gelinebilir, döngüsel formda bir çalışma tasarlıyorum. İçindeki en önemli konulardan birisi tetikte ama sürprizlere açık olmak meselesi.

Demek ki aslında söyleyecek daha çok "şey"im var konuyla ilgili. Biriktiriyorum. Yakında (Kasım) önce ARTER'de. Sonra yazılarda.

Fernando Ortega ve Brian Eno:

Orta Boy Bir Nehri Geçen Küçük Bir Kayık İçin Müzik (Antrepo No:3)

Meksika'da Bobos nehrinde yapılan her kayık yolculuğu esnasında kayıkçı yolculara müzik çalar. Ancak yolculuğun kısalığı sebebi ile şarkıların sonuna gelmek nasip olmaz. Ortega, Brian Eno'dan bu yolculuk için mevcut şarkı listesine eklenecek bir beste yapmasını rica etmiş ve bu besteyi sadece kayık yolcularının dinleyebileceği garantisini vermiş. Çalışma nehrin sekiz fotoğrafı, Ortega ve Eno arasındaki iki mektup ve bestelenen müziği içeren ancak dinleyemediğimiz bir CD'den oluşuyor.